Gan được coi là một trong các bộ phận quan trọng của tôm, đây là nơi hoạt động với chức năng loại bỏ độc tố giúp cho tôm khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu môi trường nước bị ô nhiễm thì gan tôm sẽ bị ảnh hưởng và phát sinh các bệnh liên quan về gan tụy. Đáng chú ý nhất đó là tình trạng tôm bị vàng gan xuất hiện ở ao. Vậy gan tôm bị vàng là do đâu và cách khắc phục như thế nào để chúng khỏe mạnh trở lại. VFT Group mời quý bà con xem qua nội dung sau đây.
Theo nghiên cứu, tình trạng tôm bị vàng gan thường xuất hiện nhiều nhất khi tôm được 50 – 70 ngày tuổi và thường xuất hiện nhiều ở các mô hình nuôi tôm thâm canh. Ở giai đoạn này, bà con nên chú ý quan sát các dấu hiệu bất thường như tôm đột ngột bỏ ăn, tôm chết dạt vào bờ kèm theo phần gan có màu vàng nhạt. Nếu chủ quan không có biện pháp xử lý có thể gây chết tôm hàng loạt chỉ sau 3 – 5 ngày kể từ khi có dấu hiệu bệnh.
Theo VFT Group, có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vàng gan như:
Khi tôm bị mắc bệnh đầu vàng (YELLOW HEAD DISEASE – YHD) sẽ gây thiệt hại lớn cho bà con, thậm chí là gây chết 100% tôm trong ao nuôi. Có thể thấy đây là căn bệnh nguy hiểm và do virus hình que với kích thước 44±6×173±13nm gây bệnh. Virus này có cấu trúc Acid Nucleic ARN tương tự như nhóm Virus Rhabdoviridae hoặc Paramyxoviridae.
Bệnh thường xuất hiện nhiều ở tôm trong giai đoạn từ 50 đến 70 ngày tuổi, nhất là trong mô hình nuôi tôm thâm canh. Ngoài ra việc chọn lọc tôm giống không kỹ cũng dẫn đến việc lây nhiễm bệnh đầu vàng. Để kiểm tra tôm có nhiễm bệnh hay không, bà con có thể dùng phương pháp kiểm tra PCR hoặc áp dụng mô phỏng xét nghiệm để đảm bảo kết quả mang tính chính xác cao.
Một vài triệu chứng của bệnh đầu vàng:
– Khi tôm mới nhiễm bệnh sẽ ăn nhiều hơn bình thường, sau đó tôm đột ngột bỏ ăn. Sau 1 – 2 ngày thì tôm có biểu hiện bơi lờ đờ, số tôm nhiễm bệnh tăng lên và chết.
– Tôm có màu sắc nhợt nhạt, khi kiểm tra tôm sẽ thấy phần giáp ngực có màu vàng và phồng to lên. Ngoài ra tôm bị vàng gan và phần mang tôm cũng gặp trường hợp tương tự.
– Tôm chết với tốc độ rất nhanh hoặc chết cả đàn chỉ sau 3 – 5 ngày xuất hiện bệnh.
Vấn đề môi trường nước trong ao nuôi tôm đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nếu như trong ao tích tụ quá nhiều thức ăn dư thừa, xác tảo tàn, phân tôm… sẽ góp phần khiến cho ao bị ô nhiễm. Từ đó làm suy giảm sức đề kháng của tôm và gây ra các vấn đề về sức khỏe, trong đó bao gồm tình trạng tôm bị vàng gan.
Bà con nên chú ý một số yếu tố của môi trường nước ao nuôi như:
– Nếu độ pH trong ao nuôi quá thấp sẽ gây ra hiện tượng nồng độ axit cao cùng với các ion kim loại nặng như sắt hay đồng tăng. Chúng sẽ tấn công mang tôm làm cho mang tôm bị tổn thương, viêm nhiễm gây ảnh hưởng đến gan dẫn tới vàng gan. Độ pH trong ao nuôi phải ở ngưỡng thích hợp từ 7,5 – 8,5
—-> Bà con có thể tham khảo cách tăng pH tại đây
– Ao nuôi thiếu khoáng chất cũng là một vấn đề, sự thiếu hụt khoáng chất có thể làm cho quá trình lột vỏ của tôm gặp ảnh hưởng. Vỏ mới của chúng sẽ khó cứng sau khi lột và gây tác động xấu lên các bộ phận nội tạng của tôm, trong đó có bộ phận gan tôm.
Ngoài các tác nhân ở trên, tôm bị vàng gan còn do:
– Lạm dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc tây, thuốc thú y…
– Tảo độc và nấm phát triển mạnh mẽ ở ao, chúng tiết ra độc tố khiến cho gan tôm bị suy yếu.
– Thức ăn cho tôm ăn kém chất lượng, bị ẩm mốc và chứa kim loại nặng sẽ làm cho gan tôm bị vàng.
—-> Bà con có thể tham khảo thêm bài viết: Bệnh gan ở tôm thẻ chân trắng
Như VFT Group đã chia sẻ, khi tôm mắc tình trạng vàng gan sẽ khiến tỷ lệ tôm chết rất cao. Vì vậy bà con sẽ gặp tổn thất lớn khi tôm trong ao nuôi bị hao hụt với số lượng nhiều hoặc chết 100% cả đàn tôm trong ao, bà con có nguy cơ mất trắng cả vụ và sẽ không thu về được lợi nhuận trong vụ nuôi.
Bệnh này có thể lây lan trong môi trường nước ao nuôi, nếu trong ao có tôm nhiễm bệnh thì có khả năng sẽ lây lan sang các cá thể khác. Ngoài ra, bà con sẽ tốn một khoản chi phí để điều trị cho tình trạng này. Tuy nhiên, việc điều trị sẽ để lại tác dụng phụ như khiến tôm chậm lớn đối với trường hợp các cá thể khỏe mạnh có khả năng vượt qua bệnh. Bên cạnh đó, nếu sử dụng kháng sinh trong quá trình điều trị mà không đào thải chúng ra khỏi cơ thể tôm sẽ bị thương lái ép giá tôm xuống khi bán ra. Vì vậy bà con nên có kế hoạch phòng bệnh hơn là chữa bệnh để hạn chế được các tác hại trên.
Hiện nay, tôm bị vàng gan do virus gây ra chưa có phác đồ điều trị cụ thể, vậy nên bà con sau khi test PCR dương tính thì lập tức liên hệ cục thú y gần nhất để có phương án xử lý và tiêu hủy. Bà con nên lưu ý quan sát và kiểm tra sức khỏe tôm trong ao thường xuyên để sớm phát hiện các dấu hiệu bệnh sớm. Như vậy sẽ giúp việc xử lý dễ dàng hơn, tránh khi bệnh chuyển biến nặng sẽ trở tay không kịp, gây thất thoát lớn cho bà con. Đối với tôm bị vàng gan do môi trường nước, bà con có thể tham khảo các cách sau:
– Tiến hành thay 20 – 30% lượng nước trong ao.
– Điều chỉnh lượng thức ăn sao cho phù hợp với mật độ và diện tích ao nuôi để tránh làm ô nhiễm môi trường nước.
– Kiểm tra độ pH ao nuôi, nếu độ pH < 6 thì nên sử dụng vôi với liều lượng 32kg/100m3 nước để tăng độ pH và giảm phèn trong ao tôm.
– Bổ sung thêm vitamin C trong khẩu phần ăn của tôm để gia tăng hệ miễn dịch và hạn chế được các tác động đến tôm trong giai đoạn tôm thiếu hụt lượng oxy.
Nhằm xử lý tình trạng tôm bị vàng gan do môi trường nước ao nuôi, bà con có thể bổ sung thêm vi sinh Bio Active. Đây là dòng vi sinh cực kỳ thân thiện với môi trường, khi dùng sẽ không để lại tác dụng phụ hay gây ảnh hưởng đến sức khỏe tôm. Bio Active có dung tích 1 lít, chỉ với 1 chai như thế sẽ giúp bà con xử lý được nhiều vấn đề trong ao nuôi như:
– Phân hủy hoàn toàn tôm thức ăn thừa, phân tôm, vỏ tôm lột… giúp nước ao nuôi luôn ở trạng thái sạch sẽ.
– Giúp ổn định nguồn nước và gây màu trà cho ao tôm chỉ trong nửa ngày.
– Ức chế và cạnh tranh các vi sinh vật thuộc nhóm Vibrio, đây là tác nhân gây nên bệnh phân trắng, đốm đen, hoại tử gan tụy…
– Cắt tảo độc và giảm khí độc tích tụ trong ao nuôi như NH3, NO2, H2S.
– Khử nhớt, sạch bạt, giảm mùi hôi ở đáy ao nuôi.
Sản phẩm Bio Active không cần trải qua thời gian ngâm ủ, bà con chỉ cần pha với nước và tạt xuống ao sẽ phát huy tác dụng sản phẩm. Bio Active 1 lít có thể giúp xử lý được 10.000m3 nước ao với cách thức sử dụng như sau:
– Cắt tảo độc như tảo lam, tảo đỏ, tảo giáp sẽ đánh vào ban đêm từ 9 đến 10 giờ.
– Khử nhớt và gây màu trà sẽ đánh vào buổi sáng từ 8 đến 10 giờ khi trời có nắng.
Thực tế thì tình trạng tôm bị vàng gan vẫn chưa có thuốc đặc trị, các biện pháp xử lý trên chỉ có thể hạn chế được sự lây lan ở mức thấp nhất. Để phòng ngừa hiệu quả, VFT Group đề xuất bà con áp dụng các biện pháp sau đây:
– Chọn lọc con giống khỏe mạnh và sạch bệnh từ các trang trại cung cấp tôm giống có độ uy tín cao trên thị trường. Các trang trại thế này đảm bảo có giấy chứng nhận đầy đủ và minh bạch về chất lượng tôm giống.
– Cải tạo ao thật kỹ trước và sau vụ nuôi để ao nuôi sạch sẽ và tránh để lại các tác nhân gây hại cho tôm.
– Nguồn nước trước khi cấp vào ao nuôi cần được xử lý để tiêu diệt ấu trùng, trứng của các vật chủ trung gian mang theo mầm bệnh. Ngoài ra cần chạy quạt hoặc sục khí để cung cấp đủ lượng oxy hòa tan trong ao trong suốt vụ nuôi. Bà con có thể tham khảo bài viết: xử lý nước ao lắng
– Theo dõi sức khỏe tôm trong ao thường xuyên, trường hợp tôm có biểu hiện bệnh thì nên thu tôm sớm để giảm bớt thiệt hại kinh tế.
– Bệnh vàng gan trên tôm có thể lây lan trong nước, do đó tuyệt đối không vận chuyển tôm từ vùng có dịch bệnh. Tôm khi mắc bệnh cần được tiêu hủy ngay và nguồn nước của tôm nhiễm bệnh trước đó không được thải ra ngoài môi trường. Lưu ý: Bà con cần xử lý nước ao nhiễm bệnh bằng vôi sống hoặc clorua trước khi xả thải.
– Bổ sung thêm vi sinh bồi bổ gan tụy cho tôm bằng sản phẩm Chuẩn Bogantuy, loại vi sinh này sẽ giúp cho gan tôm thực hiện chức năng thải độc tốt hơn và ngăn ngừa được các bệnh về gan như teo gan, sưng gan, gan nhạt màu, tôm bị vàng gan… Đồng thời còn sở hữu các công dụng khác như:
* Cách sử dụng vi sinh Chuẩn Bogantuy:
+ Cách 1: Sử dụng 5 – 10ml cho 1 kg thức ăn.
+ Cách 2: Sử dụng 5 – 10ml cho 1kg thức ăn và kết hợp tạt đều 1 lít chế phẩm cho 1.000m3 nước ao nuôi.
* Lưu ý khi sử dụng Chuẩn Bogantuy:
Chế phẩm vi sinh của VFT Group là những sản phẩm vi sinh hàng đầu trên thị trường, được nhiều bà con tin dùng. Dưới đây là một số lợi ích khi mua sản phẩm vi sinh từ VFT Group:
Công ty Cổ Phần Tập Đoàn Công Nghệ Thủy Sản Việt Nam
– Fanpage: https://www.facebook.com/visinhthuysanvftgroup
– Youtube: https://www.youtube.com/@VFTGroupthuysan
– Tiktok: https://www.tiktok.com/@vftgroup.thuysan